W zeszłym miesiącu świętowaliśmy uroczyste otwarcie nowoczesnego zakładu firmy Elpes w Lublinie, produkującego tuby laminatowe głównie dla branży kosmetycznej. Tym samym nowy inwestor dołączył do coraz większego grona firm z branży opakowań drukowanych, które za miejsce swojej działalności wybrały Lublin. Na dzień dzisiejszy jest to 7 firm, z których 4 ulokowało się w lubelskiej podstrefie Specjalnej Strefy Ekonomicznej (SSE) Euro-Park Mielec w ciągu ostatnich 11 lat. Poziom wydatków inwestycyjnych na terenie samej podstrefy wyniósł ponad 667 mln zł, a zatrudnienie osiągnęło 460 nowo utworzonych miejsc pracy.
Powyżej: Maszyny w ruchu – zakład produkcyjny Elpes; Autor zdjęcia: Elpes
Obserwując ten rosnący trend można pokusić się o stwierdzenie, że branża poligraficzna i opakowań w Lublinie zaczyna odgrywać znaczącą rolę w rozwoju gospodarczym naszego miasta. Trudno byłoby wskazać drugą taką branżę, która tak mocno zależałaby od sytuacji innych sektorów gospodarki i vice versa, opakowania są niezbędne w przemyśle kosmetycznym, farmaceutycznym, odzieżowym i innych gałęziach przemysłu.
Lubelskie przedsiębiorstwo poligraficzne i opakowaniowe mogą pochwalić się najnowocześniejszymi rozwiązaniami i technologiami zastosowanymi w procesie produkcyjnym, jak np. firm Intrograf-Lublin S.A., jedna z najnowocześniejszych w Europie fabryk produkujących ulotki farmaceutyczne i kartoniki dla przemysłu farmaceutycznego. W 2018 roku firma zainwestowała w nowe maszyny 25 mln zł. Inwestycja miała na celu zwiększenie wytwórczości zakładu. Rocznie z lubelskiego zakładu firmy wyjeżdża ponad pół miliarda opakowań kartonowych i pół miliarda ulotek farmaceutycznych. Produkty Intrografu trafiają zarówno do klientów w Polsce, jak i za granicę (głównie do Niemiec, Irlandii, Szwecji i Czech). Fabryka Intrografu od 2014 r. mieści się w podstrefie ekonomicznej na Felinie i zatrudnia ponad 220 osób.
Powyżej: Zakład produkcyjny Intrograf; Autor zdjęcia: Cezary Kowalczuk.
Innym przykładem firmy z tego sektora, której profil działalności to innowacyjne opakowania pierwotne i wtórne oraz zabezpieczenia opakowań dla wielu branż jest firma Essentra. Jest to globalna firma dostarczająca rozwiązania opakowaniowe m.in. dla przemysłu kosmetycznego, branży medycznej, dóbr konsumpcyjnych i przemysłu tytoniowego. Zakład produkcyjny Essentra Packaging Sp. z o.o. w Lublinie produkuje głównie dla przemysłu kosmetycznego i beauty.
Jedną z kluczowych sektorów gospodarki w Lublinie jest sektor spożywczy, który nie może istnieć bez opakowań. I tak na przykład STOCK Polska, wiodący lubelski producent napojów spirytusowych, jest jednym z klientów Oficyny Wydawniczej El-Press Sp. j. Firma dostarcza opakowania wykonane z materiałów zatwierdzonych do kontaktu z żywnością. Od początku istnienia, tj. od roku 1994, El-Press prowadzi działalność poligraficzną związaną z uszlachetnianiem druku, tj. laminowaniem i lakierowaniem UV. W 2011 roku firma przeniosła się do nowoczesnego zakładu produkcyjnego zlokalizowanego w lubelskiej podstrefie, jednego z najlepiej wyposażonych zakładów wykonujących usługę foliowania druku w Polsce. El-Press dostarcza kartonowe pudełka upominkowe, a także wydruki promocyjne i reklamowe.
Kolejnym przykładem firmy specjalizującej się w dostarczaniu rozwiązań dla sektora spożywczego jest EMBE-Press. Wykorzystuje technologie druku fleksograficznego do produkcji etykiet i materiałów opakowaniowych, w tym folii samoprzylepnych, rękawów termokurczliwych, wieczek aluminiowych, PET, metalizowanych i przezroczystych oraz wielu innych. Otwierając jogurt lub pudełko czekoladek, jest duża szansa, że trzymamy w ręku opakowanie z nadrukiem wyprodukowane w zakładzie lubelskiej firmy.
Bardzo wąską, lecz jednocześnie zaawansowaną technologicznie i wysoce precyzyjną jest specjalizacja zakładu produkcyjnego Ball Packaging Europe Lublin Sp. z o.o., producenta wieczek do puszek aluminiowych na napoje. Fabryka powstała w 2008 roku i, co ciekawe, była pierwszą inwestycją zrealizowaną na terenie lubelskiej podstrefy ekonomicznej. Jednak produkcja wystartowała nieco później, w 2015 r. Zakład liczył w tym czasie 60 osób, a na przestrzeni kilku lat zatrudnienie wzrosło ponad trzykrotnie.
Na rynku lubelskim działają również lokalne małe i średnie przedsiębiorstwa z branży opakowań, takie jak firma Tekmar, producent opakowań kartonowych i tekturowych (pudełka i kartony, również drukowane) m.in. dla przemysłu spożywczego, kosmetycznego i chemicznego. Dzięki wsparciu finansowemu ze środków UE firma zainwestowała ponad 900 000 zł w nowoczesny park maszynowy na wdrożenie innowacyjnych rozwiązań i poprawę konkurencyjności.
Trend tak szybkiego rozwoju przemysłu poligraficznego i opakowań w Lublinie odzwierciedla sytuację tej branży w Polsce. – Polska poligrafia to potęga. Tworzymy największy rynek w Europie. Głównym motorem napędowym jest eksport. (…) Polski produkt ma bardzo dobrą opinię na europejskim rynku – podsumowuje Jerzy Kwieciński, Minister Inwestycji i Rozwoju na łamach 7. edycji raportu pn. „”Rynek poligraficzny i opakowań z nadrukiem w Polsce” (2018), wydanego przez Polskie Bractwo Kawalerów Gutenberga we współpracy z KPMG w Polsce oraz Wydziałem Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii Uniwersytetu Warszawskiego.
Liczby przedstawione w raporcie wyraźnie wskazują, skąd bierze się ten optymizm. Polska pozostaje największym rynkiem poligraficznym w Europie Środkowo-Wschodniej odpowiadając za 36% przychodów sektora w regionie, które według danych Eurostatu wynosiły 9,1 mld euro w 2015 r. Wielkość produkcji sprzedanej przemysłu poligraficznego rośnie. Prognozowana wartość poziomu produkcji sprzedanej w 2018 r. wyniesie 16,1 mld zł, co oznaczałoby wzrost o 4,4% r/r. Warto zauważyć, że eksport odgrywa ważną rolę w utrzymaniu trendu wzrostowego polskiej branży poligraficznej.
Wysoka jakość produktów i usług oraz stosunkowo niskie koszty pracy pozwalają polskim firmom poligraficznym skutecznie konkurować na rynku międzynarodowym. Jest to zasługa m.in. unijnych funduszy, które przez lata wspierały inwestycje firm. Obecnie sytuacja jednak ulega zmianie. W nowej perspektywie unijnej budżet jest ograniczony, przez co poziom inwestycji w maszyny i technologie może być niższy.
Kolejnym i być może największym wyzwaniem dla tej branży jest system edukacji. Według danych przytoczonych we wspomnianym raporcie, firmy bardzo krytycznie odniosły się do poziomu kształcenia pracowników sektora poligraficznego. 90% badanych wskazało, że branżę dotyka problem zbyt małej liczby dobrze wykształconych specjalistów. Dodatkowo zaledwie 6% respondentów wskazało, że szkolnictwo zawodowe jest w stanie zapewnić dobrze wykształcone kadry fachowców, przyznając jednocześnie, że najlepszych pracowników dostarcza rynek pracy i kształcenie we własnym zakresie. Niemniej jednak wśród pracodawców dominuje optymizm, a eksperci przewidują dalszy, choć nieco mniej dynamiczny wzrost w ciągu najbliższych dwóch lat.
Niewątpliwie rosnąca liczba przedsiębiorstw z branży poligraficznej w Lublinie to dobry znak dla gospodarki miasta. Jest jednak miejsce dla nowych inwestycji w obrębie tej rozwijającej się branży, którą cechuje znaczący, innowacyjny potencjał do rozwoju i wdrażania innowacji.
Łukasz Goś, Dyrektor Biura Obsługi Inwestorów: Na etapie przygotowywania Strategii Rozwoju Lublina na lata 2013-2020 przemysł poligraficzny i opakowań nie był brany pod uwagę jako jedna z kluczowych lub uzupełniających specjalizacji miasta, takich jak przemysł spożywczy czy farmaceutyczny. Biorąc jednak pod uwagę szybki rozwój i ostatnie reinwestycje firm takich jak EMBE-Press czy Intrograf, można stwierdzić, że przemysł poligraficzny i opakowań w Lublinie, jako branża innowacyjna i kreatywna, wysuwa się na naprzód i może stać się w przyszłości czynnikiem wpływającym w sposób istotny na gospodarkę miasta.